Gökkuşağı İspinozu Gövde Renklenmesi Genetiği
Gökkuşağı
ispinozlarında gövde renklenmesi vücudun diğer bölümlerine nazaran daha
karmaşık ve sayıca daha fazla mekanizmalar tarafından kontrol edilirler.
-Yeşil ve Sarı gövde renklenmesi
Yeşil ve
Sarı renkler cinsiyete bağlı ve çok aleli
bir kalıtım izlerler. Yeşil renk aleli, sarı renk aleli üzerine tamamen baskındır. Erkek
kuşlar sarı renge taşıyıcı olabilirken, dişi
kuşlar için taşıyıcılık durumu söz konusu değildir. Örnekler ile durumu açıklayalım.
Erkek￫
Dişi￬
|
ZYeşil
|
ZSarı
|
ZSarı
|
ZYeşil ZSarı
|
ZSarı ZSarı
|
W
|
ZYeşil W
|
ZSarı W
|
Taşıyıcı
erkek ile sarı dişi eşleşmesinden;
-%25
ihtimalle taşıyıcı erkek
-%25
ihtimalle sarı erkek
-%25
ihtimalle yeşil dişi
-%25
ihtimalle sarı dişi elde edilir.
-Mavi gövde renklenmesi
Mavi gövde
rengi otozomal çekinik karakterlidir ve sarı-yeşil renkten bağımsız olarak kalıtılır. Kuşun mavi rengi fenotipinde göstermesi için aynı
zamanda “yeşil” renk genotipine sahip olması
gerekir. Taşıyıcı yeşil kuşlar aynı zamanda mavi genotipe sahipse oluşan fenotip “pastel”
olarak adlandırılır. Dolayısıyla dişi kuşlar asla pastel olamaz. Taşıyıcı yeşil ve mavi genotipli
kuşların mor göğüslü olması durumunda ortaya
çıkan fenotipe de “dilute (TR. Seyreltik)” denir. Dişi kuşlar da dilute
olamazlar. Eğer ki kuş sarı ve mavi genotipe aynı anda sahipse, ortaya çıkan
fenotip de “silver” olarak adlandırılır.
Burada önemli birkaç istisnadan bahsetmek
önemlidir. Pastel kavramı aynı zamanda sarı renge
yol açan alel için de kullanılmakta ve sarı renkli
kuşlara üreticiler arasında pastel denilebilmektedir. Burada bir kavram
karmaşası meydana gelmektedir. Sarı renk
bazı yabancı kaynaklarda pastel faktör olarak zikredilse de esasen pastel
kuşlar “tek faktörlü yeşil ve mavi genotipli” kuşlar için kullanılmaktadır.
Genel
tanımın aksine de “tek faktörlü yeşil ve mavi genotipli erkek” kuşlar aynı zamanda beyaz göğüs
genotipine de sahipse, fenotipik olarak silver görünür. Bu ayrımı
yapabilmek ayrıca önemlidir.
Örneklerle
açıklayalım (d alelli mavi renklenme için
kullanılmıştır);
ZYeşil ZSarı,
dd ￫ Pastel erkek
(*beyaz göğüslü olursa silver)
ZYeşilW , Dd ￫ Yeşil Dişi
ZSarıW , dd ￫ Silver Dişi
ZSarıZSarı,
dd ￫ Silver Erkek
ZSarıW , Dd ￫ Sarı Dişi
ZYeşilW , dd ￫ Mavi Dişi
Yorumlar
Yorum Gönder