Gökkuşağı İspinozlarında Kafa Renklenmesi Genetiği

Gökkuşağı ispinozlarında 3 temel kafa renklenmesi vardır. Bunlar kırmızı, siyah ve turuncu kafa renklenmeleridir. Bu renklenmeler fikse olmuş genetik mekanizmalarca kontrol edilirler.

• ·         Kırmızı ve Siyah Kafa Renklenmeleri

Gökkuşağı ispinozlarında kırmızı ve siyah kafa renklenmeleri eşeye bağlı bir durumdur. Kırmızı kafa renklenmesi eşeye bağlı baskın bir durumken, siyah kafa renklenmesi de eşeye bağlı çekinik bir özelliktir ve Z kromozomu üzerinden idame edilirler.  Bu durumda dişi kuşlar asla taşıyıcı olamazken, erkek kuşlar siyah kafa rengine taşıyıcı olabilirler. Bu durumu basitçe çok allelliliğe benzeterek de açıklayabiliriz. Birkaç örnek vererek durumu netleştirelim.

Erkek → Dişi ↓	ZKırmızı	ZSiyah
ZKırmızı	ZKırmızı ZKırmızı	ZKırmızı ZSiyah
W	ZKırmızı W	ZSiyah W

Görüldüğü gibi siyah taşıyıcı bir erkek ile kırmızı baş bir dişi kuşun eşleşmesinden 1 homozigot kırmızı kafa erkek, bir siyah taşıyıcı kırmızı kafa erkek, bir kırmızı kafa dişi bir de siyah kafa dişi elde ediyoruz. 

Erkek → Dişi ↓	ZSiyah	ZSiyah
ZKırmızı	ZKırmızı  ZSiyah	ZKırmızı ZSiyah
W	ZSiyah W	ZSiyah W

Görüldüğü gibi siyah erkek ve kırmızı kafa dişi eşleşmesinden, iki tane siyah taşıyıcı kırmızı kafa erkek, iki tane de siyah dişi elde ediyoruz. 

·         Turuncu Kafa Renklenmesi

Turuncu kafa renklenmesi siyah ve kırmızı renklenmenin aksine otozomal ve çekinik bir özelliktir. Fakat kuşun turuncu rengi fenotipinde gösterebilmesi için aynı zamanda kırmızı kafa fenotipine (taşıyıcı olmasının önemi yoktur) de sahip olması gereklidir. Birkaç örnek ile açıklayalım

Z^Kırmızı Z^Siyah , tt →Turuncu kafa erkek

Z^Kırmızı Z^Siyah , Tt  →Turuncu kafa taşıyıcı erkek

Z^Siyah Z^Siyah , tt  → Genotipik olarak turuncu kafa olmasına rağmen kırmızı kafa olarak görünen erkek

Soldan sağa doğru turuncu, kırmızı ve siyah kafa renkleri