Kuşlarda Büyüme Hormonu
"Uyusun da büyüsün ninni...." diye başlayan hepimizin hayatımızda en az bir defa duyduğumuz ve Anadolu'da yüzyıllardır söylenen bu ninnin aslında ne kadar doğru olduğunu kim tahmin edebilirdi ki ? Atalarımızın tecrübeli gözlemleri aslında bize çok çok önceden değerli mesajlar veriyordu. Bilim de bize bunları anlamamızda çok yardımcı oldu
İnsan büyüme hormonu, büyüme hormonu, somatotropin hormonu... Birçok isme sahip olan bu hormon bizim en yakından ilgilendiğimiz hormonlarımızın başında gelir aslında. Büyüme hormonu esasında hipotalamus kontrolüde ön hipofiz bezinden salgılanan protein yapılı bir hormondur. Hayvanlarda hücre ve doku yenilenmesinde, kemik dokunun uzayıp gelişmesinde, kıkırdak dokunun oluşmasında ve vücudun erişkinleşmesinde önemli rol oynar.
İnsanlarda büyüme hormonunun %70 kadarı uyku halinde iken salgılanır. Bu yüzdendir ki bizlere "uyu da büyü" deniyormuş... Büyüme hormonunun en yoğun salgılandığı dönem ise bebeklik ve çocukluk dönemidir. Yaş ilerledikçe büyüme hormonu salgılanması azalır. Büyüme hormonu, salgılatıcı hormonun etkisi ile kontrol altında tutulur. Çocukluk döneminde fazla salgılanması Jigantizm (devlik) hastalığına, az salgılanması ise Dwarfizm (cücelik) hastalığına sebep olur. Çocukluk dönemi sonrasında fazla salgılanması Akromegali denen kemiklerdeki büyüme bölgelerini tıkayan bir çeşit hastalık oluşturur. Bu hastalık neticesinde de kemikler orantısız genişler.
Peki bu büyüme hormonunun bizim kanatlı dostlarımızdaki işleyişi nasıldır ? Bu konuda kesin yargılarla konuşamıyoruz. Büyüme hormonu kanatlı hayvanalarda insanlardakinin aksine 3 farklı salgılayıcı hormon denetiminde salgılanır (GHRH-TRH-Somatomedin). Yapılan araştırmalar sonucunda kanatlıların vücudundaki büyüme hormonu konsantrasyonun somatomedin üretimini arttırdığı bilinse de büyümeye direk bir etkisi olmadığı gözlemlenmiştir. Gelişmekte olan ama düşük proteinli ve guatrojenik diyetle beslenen yavru kuşlarda dahi büyüme hormonu salgılanmasının arttığı fakat büyüme ve gelişmenin zayıf olarak devam ettiği gözlemlenmiştir. Kanatlı hayvanlarda büyüme hormonunun diğer hormonların salınımını, bağışıklık sistemini ve üretim mekanizmasını etkilediği düşünülse de halen ne işe yaradığı ve kontrol eden genlerin yapısı anlaşılabilmiş değildir. Zaten doğal yollarla oluşabilen devlik-cücelik sendromlarının bu güne kadar kuşlarda rapor edilmemesi bence büyüme hormonunun kanatlılarda direk olarak büyümeye etki etmediğini kanıtlar nitelikte bir durumdur.
Buradan yapabileceğimiz belli çıkarımlar var tabi ki. Büyüme hormonu Rekombinant-DNA teknolojisi ile yapay olarak üretilebilmekte ve çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılabilmektedir. Çeşitli vücut geliştirme sporcuları da işin kolayına kaçıp doping sınıfına giren ve her türlü alınması-satılması ve kullanılması suç olan GH yapılı ürünleri almakta ve kullanmaktadır. yanlış kullanıldığı takdirde geri dönüşü olmayan hasarlara yol açabilecek bu tür ürünleri kullanmayın, kullandırtmayın. Vücut kendi mekanizmasını bilir müdahalede bulunmayın. Kuşlarda da bu hormonla ilgili herhangi bir duyumda bulunup hiçbir bilimsel dayanağı olmayan ilaçları kuşlarınızda kullanmayın, ek gıdalar vermeyin, kür veya diyet programları uygulamayın.
İnsan büyüme hormonu, büyüme hormonu, somatotropin hormonu... Birçok isme sahip olan bu hormon bizim en yakından ilgilendiğimiz hormonlarımızın başında gelir aslında. Büyüme hormonu esasında hipotalamus kontrolüde ön hipofiz bezinden salgılanan protein yapılı bir hormondur. Hayvanlarda hücre ve doku yenilenmesinde, kemik dokunun uzayıp gelişmesinde, kıkırdak dokunun oluşmasında ve vücudun erişkinleşmesinde önemli rol oynar.
İnsanlarda büyüme hormonunun %70 kadarı uyku halinde iken salgılanır. Bu yüzdendir ki bizlere "uyu da büyü" deniyormuş... Büyüme hormonunun en yoğun salgılandığı dönem ise bebeklik ve çocukluk dönemidir. Yaş ilerledikçe büyüme hormonu salgılanması azalır. Büyüme hormonu, salgılatıcı hormonun etkisi ile kontrol altında tutulur. Çocukluk döneminde fazla salgılanması Jigantizm (devlik) hastalığına, az salgılanması ise Dwarfizm (cücelik) hastalığına sebep olur. Çocukluk dönemi sonrasında fazla salgılanması Akromegali denen kemiklerdeki büyüme bölgelerini tıkayan bir çeşit hastalık oluşturur. Bu hastalık neticesinde de kemikler orantısız genişler.
Peki bu büyüme hormonunun bizim kanatlı dostlarımızdaki işleyişi nasıldır ? Bu konuda kesin yargılarla konuşamıyoruz. Büyüme hormonu kanatlı hayvanalarda insanlardakinin aksine 3 farklı salgılayıcı hormon denetiminde salgılanır (GHRH-TRH-Somatomedin). Yapılan araştırmalar sonucunda kanatlıların vücudundaki büyüme hormonu konsantrasyonun somatomedin üretimini arttırdığı bilinse de büyümeye direk bir etkisi olmadığı gözlemlenmiştir. Gelişmekte olan ama düşük proteinli ve guatrojenik diyetle beslenen yavru kuşlarda dahi büyüme hormonu salgılanmasının arttığı fakat büyüme ve gelişmenin zayıf olarak devam ettiği gözlemlenmiştir. Kanatlı hayvanlarda büyüme hormonunun diğer hormonların salınımını, bağışıklık sistemini ve üretim mekanizmasını etkilediği düşünülse de halen ne işe yaradığı ve kontrol eden genlerin yapısı anlaşılabilmiş değildir. Zaten doğal yollarla oluşabilen devlik-cücelik sendromlarının bu güne kadar kuşlarda rapor edilmemesi bence büyüme hormonunun kanatlılarda direk olarak büyümeye etki etmediğini kanıtlar nitelikte bir durumdur.
Buradan yapabileceğimiz belli çıkarımlar var tabi ki. Büyüme hormonu Rekombinant-DNA teknolojisi ile yapay olarak üretilebilmekte ve çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılabilmektedir. Çeşitli vücut geliştirme sporcuları da işin kolayına kaçıp doping sınıfına giren ve her türlü alınması-satılması ve kullanılması suç olan GH yapılı ürünleri almakta ve kullanmaktadır. yanlış kullanıldığı takdirde geri dönüşü olmayan hasarlara yol açabilecek bu tür ürünleri kullanmayın, kullandırtmayın. Vücut kendi mekanizmasını bilir müdahalede bulunmayın. Kuşlarda da bu hormonla ilgili herhangi bir duyumda bulunup hiçbir bilimsel dayanağı olmayan ilaçları kuşlarınızda kullanmayın, ek gıdalar vermeyin, kür veya diyet programları uygulamayın.
Yorumlar
Yorum Gönder