Kırmızı Yüzlü Papağan İspinozu ve Mutasyonları

13 alt türü bulunan Erythrura cinsine mensup kırmızı yüzlü papağan ispinozlarının bilimsel adı Erythrura Psittacea’dır. Ülkemizde de en yaygın olarak beslenen papağan ispinozu türlerinden birisi olan kırmızı yüzlüler, dünyaca sevilen ve üretilen bir türdür.

-Fizyolojisi:

Kırmızı yüzlü papağan ispinozları ortalama olarak 12-14 santimetre arası boya ve 12-15 gram arası ortalama ağırlığa sahiptirler. Doğal ortamlarında 8 yıla kadar yaşayabilen bu tür, kafes ortamında ise en fazla 7 yıl ömre sahiptirler. Ortalama olarak da 5 yıl kadar yaşarlar. Görünüş olarak mavi yüzlü papağan ispinozlarına oldukça benzerler. Mavi yerine kırmızı yüz maskeleri vardır, vücut renkleri açık yeşildir ve kırmızı renkte kuyruk-kıç bölgesine sahiptirler. Erkek ve dişi kuşlar arasında belirgin cinsel dimorfizm yoktur.

-Habitatı:

Kırmızı yüzlü papağan ispinozlarının Fransa’ya bağlı bir bölge olan Yeni Kaledonya adalarında ortaya çıktığı düşünülmektedir. Doğal olarak varlıklarını da bu adada sürdürmektedirler.

-Cinsiyet Ayrımı:

En kesin cinsiyet ayrımı yöntemi ötümü takip etmek olmakla birlikte kullanılan bazı geleneksel yöntemler de yok değildir. Erkek kuşların yüz maskesi göz hizasında bakıldığında geriye doğru çok daha geniştir ve daha koyu renktedir. Ayrıca erkek kuşların kıç bölgesi dişi kuşlara göre daha yuvarlanmış bir şekilde ve daha parlak renktedir. 

-Ötüş:

Yalnızca erkek kuşlar seri ve dik bir biçimde öterler. Basit ve kendini tekrar eden kısa nağmelerden oluşan tiz bir ötüş sergilerler. Genellikle üreme mevsimlerinde dişi kuşlara kur yapmak için öterler.

-Davranışları:

Oldukça aktif, hareketli, barışçıl ve uyumlu kuşlardır. Barışçıl türleri le uyum içerisinde yaşayabilir ve üreyebilirler. Banyo yapmayı çok severler, bu yüzdendir ki sık sık sulukların çevresinde kendilerini görebilirsiniz. Yeşili ve doğalı seven kuşlardır. Doğal ortamlarına benzeteceğiniz kafeslerde kendilerini daha güvende hissederler. Hareket edebilecekleri geniş alanlar verilmesi yapıları gereği hareketli olan bu türler için iyi olacaktır.

-Beslenmesi:
Küçük yapılarına rağmen obur kuşlardır. Beslenmeleri mavi yüzlü papağan ispinozları ile aynıdır. Aynı şekilde çeşitli egzotik ispinoz türleri ile neredeyse aynı diyete sahiptirler. Doğal habitatlarında çeşitli bitkilerin yeşil veya kurumuş tohumlarını yerler. Karıncalar, termitler, kurtçuklar ve larvalar da sıklıkla başvurdukları besin ögeleridir. Esaret altında tutulan kırmızı başlı papağan ispinozları karışık ispinoz yemleri, canlı yem türleri, taze meyve sebzeler ve hazırlayacağınız mamalar ile beslenebilirler. Üreme dönemlerinde kendi programınıza uygun olarak belirli bir diyet programı takip etmeniz tavsiye edilir.

-Üremesi:

Üreme prensipleri mavi başlı papağan ispinozları ile aynıdır. Mahremiyete önem veren kuşlardır bu yüzen genellikle sepet ve kutu yuvaları tercih ederler. Kendi yuvalarını örerler ve bu esnada telyiz ipi, hindistan cevizi veya ağaç lifi, tavuk tüyü gibi kendilerine sağlayacağınız materyallerden faydalanırlar. Birçok egzotik türe benzer olarak yavrularına ebeveynlik yapmama durumu bu tür için de geçerli olabilir lakin gerekli koşullar sağlandığında kendi yavrularını besleyip büyütebilirler. Gerekli koşulları biraz açmak gerekirse; geniş, ferah ve kalabalık olamayan kafes veya salma ortamı, düzenli diyet programı, geniş ve uygun örülmüş yuvalık, mahremiyet ve rahatsızlık verilmemesi olarak sayılabilir. Canlı yemi aktif olarak tüketen bu tür, yavru dönemlerinde canlı yem sağlanması halinde hem yavrularını daha rahat besleyebilir hem de yavruların sağlıklı ve hızlı gelişimi sağlanabilir.

Normal şartlar altında 3-6 arası yumurta yapan kırmızı yüzlü papağan ispinozları genellikle 4. yumurtanın ardından kuluçkaya yatarlar ve 12-14 gün arasında bu süreci devam ettirerek yavruların yumurtadan çıkmasını sağlarlar. Yumurtadan çıkan yavrular 20-25 gün içerisinde tüylenmeye başlarlar. 4 haftalık olgunluğa erişen yavrular bağımsızlıklarını kazanırlar ve 5-6 hafta içerisinde de ilk tüy değişimlerini tamamlarlar. 6 aylık erişkinlik kuşların cinsel olgunluğa ulaşması için yeterlidir lakin üretim için en az 9 aylık kuşların kullanılması tavsiye edilir. En verimli üreme dönemleri ise 12-18 aylık dönemleridir.

-Mutasyonları

Kırmızı yüzlü papağan ispinozlarının yaygın olarak yetiştirilen 3 adet mutasyonu vardır. Bunlar; Pied (Parçalı), Sea Green (Deniz Yeşili) ve Par-Blue (Mavi) renk mutasyonlarıdır.

1- Pied (Parçalı)

Parçalı renk mutasyonu mavi yüzlü papağan ispinozlarında gerçekleşen mutasyona oldukça benzer. Açık sarı bölgeler vücudun çeşitli bölgelerine düzensiz olarak dağılır. Kalıtımı ise otozomal baskın olarak gerçekleşir.

2- Sea-Green (Deniz Yeşili)

Bazı ekollerde turuncu yüz olarak da bilinir. Hatta turuncu yüzlü papağan ispinozu olarak ayrı bir tür olarak da bilinebilir ve kafa karıştırıcı durumlara yol açabilir. Deniz yeşili kuşlarda kırmızı renkteki yüz ve kuyruk-kıç bölgesi turuncu renge döner. Açık yeşil olan vücut rengi de koyu bir yosun yeşili renge bürünür, sea-green denmesinin nedeni budur. Bu renk mutasyonun kalıtımı eşey bağlantılı ve resesiftir

3- Par-Blue (Mavi)

En nadir olarak bulunan yaygınlaşmış renk mutasyonudur. Deniz yeşiline oldukça benzer hatta kimi zaman karmaşaya yol açabilir. Gerçek mavi renkte kuşlar açık turuncu yüz maskesine ve kuyruk-kıç bölgesine sahiptirler. Ayrıca vücut renkleri de Türkçe tabiri ile koyu “parlement mavisi” renge döner. Kalıtımının eşey bağlantılı ve resesif olduğu düşünülmektedir, çok alellilik durumu bilinmemektedir.

4- Lutino

Yeni üretilen ve en nadir olan mutasyondur. Lutino kuşlarda yüz maskesi ve kuyruk-kıç bölgesi aynı renkte kalmasına karşın vücut rengi tamamen sarı renge döner. Lutino renk mutasyonun kalıtımı gonozomal resesiftir.