Zebra İspinozu Mutasyonları - Basit Mutasyonlar

Zebra ispinozları gerek ülkemizde gerekse de dünya genelinde en uzun süredir ve en yaygın olarak beslenen kuş türüdür. Bu etmenlerden dolayıdır ki kendilerine ornitolojinin "Laboratuvar Fareleri" denir. Zebra ispinozları her mevsimde her koşulda rahatlıkla döl verebilirler. Bu yüzden çoğalma hızları çok yüksektir, bu da hem genetik yapılarının daha rahat incelenebilmesine hem de çeşitli mutasyon özelliklerin ortaya çıkmasında kolaylaştırıcı rol oynar. Yaygın olarak karşılaşılan zebra ispinozu mutasyonlarını yüzeysel olarak bölüm bölüm inceleyeceğiz. İlk etapta basit ve yaygın renk mutasyonları üzerine yoğunlaşalım.

 -Normal Gri (NG)

Normal gri renk zebra ispinozlarının temel rengidir. Doğadaki yabani zebra ispinozları normal gri renkte bulunurlar. Bütün mutasyon renkler gri renk üzerinden türemiştir. Erkek kuşlar dişilerden farklı olarak turuncu yanak yaması, kalın ve siyah göğüs barı, göğüs ile boğaz arasında siyah çizgiler ve yan taraflarda beyaz noktalarla yamalı kestane rengi bölgelere sahiptirler.

Sol taraftaki dişi, sağ taraftaki ise erkek olmak üzere normal gri renge sahip zebra ispinozu çifti görmektesiniz. Temel renk olması dolayısıyla normal gri kuşlar en fazla bulunan ve maddi değeri en düşük kuşlardır. 

-Fawn (F)

Avrupa ekolünde "Kahverengi" veya "Açık Kahverengi" olarak da bilinen Fawn renk mutasyonu zebra ispinozlarındaki temel mutasyonlardan birisidir. Erkek kuşlarda yanak ve döş rengi hemen hemen normal gri form ile aynıdır. Kuyruk üzerindeki siyah renkler mutasyonun etkisi ile koyu kahverengi renge döner. Vücut üzerindeki gri ve açık renk bölgeler kahverengi ve açık kestane rengi arası bir renge çalar. Dişi kuşlar ise erkek kuşlardaki değişimlere benzer olarak koyu kahverengi kuyruk ve kahve tonlarına geçen bir vücut rengine sahiptirler.

Sol taraftaki dişi sağ taraftaki erkek olmak üzere Fawn renge sahip bir zebra ispinozu çifti görmektesiniz. 

Fawn rengin kalıtımı biraz komplekstir. Fawn renk mutasyonu eşey kalıtımlı olarak resesif aleller vasıtası ile kalıtılır. 

Fawn renk mutasyonu bazı mutasyonlar ile kombine edilebilir. Bunlardan bazıları;Siyah göğüs, çekinik silver, baskın silver, turuncu göğüs, açık sırt ve maskeli serileridir.

-Beyaz (W)

Beyaz renk mutasyonu ilk olarak üretilen ve tanımlanan renk mutasyonudur. 1921 yılında Sir A.J. Woods tarafından Avustralya'da üretilmiştir. Avrupa'ya gelişi ise 1930'lu yılların sonunda olmuştur. Beyaz renk mutasyonuna uğramış kuşların vücudu bütünsel olarak beyaz renktedir. Yanak yamaları, gözyaşı çizgileri, kuyruk çizgileri gibi hiçbir renk bölgesini barındırmazlar. Erkek kuşlar da dişi kuşlar da tamamen beyazdır, bu yüzden belirgin dimorfizm göstermezler.

Beyaz renge sahip erkek bir zebra ispinozu görmektesiniz. Görüldüğü üzere tamamen beyaz renge sahiptir.

Beyaz renk mutasyonu otozomal resesif karakterli olarak kalıtılır.

Beyaz renk mutasyonu, vücuttaki bütün renk pigmentlerini yok ettiği için hangi mutasyonla kombine edilirse edilsin yine beyaz renkli yavrular elde edilecektir. Bu sebeple beyaz renkli kuşların kombine edilmesi ile kararlı bir form elde edilemez.

-Tepeli (Cr)
Tepeli mutasyon diğer birçok mutasyonun aksine bir renk mutasyonu değildir. Diğer türlerden de aşina olduğumuz "tepe" özelliğinin zebra ispinozlarında da görülmesidir. Tepeli mutasyon ilk olarak 1960'lı yılların sonuna doğru İspanya'da ornitolojist Hermann Heinzel tarafından tesadüfen bulundu. 1972 yılında Japonya'dan ithal edilmesi üzerine önce Hollanda ardından da bütün Avrupa'ya yayıldı.

Normal gri renk tepeli bir erkek zebra ispinozu görmektesiniz.

Tepeli özelliği otozomal dominant olarak nesilden nesile aktarılır. Bu yüzdendir ki tepeli özellik günümüzde en yaygın mutasyonlardan birisidir.

Tepeli özelliği hangi renk mutasyonları ile kombine edilirse edilsin kararlı formda kuşlar elde edilir.

-Parçalı (P)

Parçalı renk mutasyonu 1920'li yıllarda beyaz renkli kuş üretmeye çalışırken Sir H. Lyons tarafından tesadüfen üretilmiştir. Parçalı renk mutasyonuna sahip kuşlar cinsiyet ayrımı olmadan vücutlarında yer yer tamamen beyaz renkte yamalı bölgeler bulundururlar. Bu beyaz renkli bölgelerin vücutta dağılımı homojen değildir, tesadüfidir. Parçalı mutasyonların bazı formları ayrıca bir renk mutasyonu olarak düşünülür (Örn. Saddleback).

Parçalı renk mutasyonuna uğramış bir erkek zebra ispinozu görmektesiniz.

Parçalı renk mutasyonunun otozomal resesif olarak kalıtımı sağlanır.

Parçalı zebra ispinozları her renk mutasyonu ile kombine edilebilir lakin daha net karşıtlık yaratması için koyu formdaki mutasyonlar tercih sebebidir. Bunların bazıları;

Siyah yüz, siyah göğüs, siyah yanak, fawn ve silver türevlerdir.