Kuş Yetiştiriciliğinin Tarihi
Biz insanların kanatlı hayvanlarla olan ilişkisi en az insanlık tarihi kadar eskidir. İlk insanların ortaya çıkması ile benimsenen avcı-toplayıcı hayat tarzı çeşitli hayvanların yanı sıra kanatlıların da bizim için temel besin kaynaklarından birisi olmasını sağlamıştır. Zamanla at ve eşek gibi hayvanların evcilleştirilmesi ve artan insan nüfusu nedeniyle toplayıcılığın besin ihtiyacını sağlayamaması sonucu insanlar yaşam tarzlarını değiştirmişler ve üretim faaliyetlerine başlamışlardır.
En birincil ilişkimizin olduğu tavukların tarihi M.Ö 2000 yılına kadar varmaktadır. Antik medeniyetler döneminde evcilleştirilmiş ve üretilmiştir. Horozlar da bir çok medeniyette kutsal sayılmış ve çeşitli güçleri olduğuna inanılmıştır. Örneğin İranlılar horozun ötüşünün büyüyü ve cinleri uzaklaştırdığına inanmışlardır. Yunanlılar ise horozu kutsal kabul etmiş ve çeşitli nedenle ile tavuk ve horoz kurban etmişlerdir. İnsanlar için besleyici ve önemli bir besin kaynağı olan beyaz et için kanatlı hayvanların yetiştiriciliği binlerce yıl devam etmiş ve günümüzde de önemini arttırarak devam ettirmektedir.
Hobi amaçlı kuş besleyiciliği ve yetiştiriciliği ise en az tavuklar kadar eskidir. Antik Mısır dönemine ait pek çok mumyalanmış papağan çeşitli arkeolojik çalışmalar sonucunda gün yüzüne çıkarılmıştır. Bunun yanında 2000-2500 yıl öncesine dayanan çeşitli papağan mumyalarına Meksika ve Kolombiya'da çeşitli mağaralarda rastlanmıştır. O zamanlar için papağan beslemek çok zengin tüccarların, soylu sınıfa mensup insanların, hükümdarlar ve yöneticilerin sahip olabildiği bir lükstü.
1500'lü yıllara gelindiğinde ise Aztecler döneminde çeşitli kuş türlerinin beslenmesi, yetiştirilmesi ve sergilenmesi için büyük kafesler inşa edildiğini görebiliriz. Azteclerin köklü kültürleri etkisi ile Avrupa ve Asya'da önem kazanan kuş yetiştiriciliği ve ticareti insanlar için önemli bir ekonomik kapı haline gelmiştir. Önem kazanan bu ticari faaliyetler neticesinde onlarca kuş türünün nesli insanlar tarafından yok edilmiştir.
1880 yılında Rotterham Hayvanat bahçesine kuş alanları kurulması ile modern dönem başlamıştır. Bu süreçte Avustralya kökenli kuşlar Avrupa ve Amerika'ya götürülmüş ve ıslah edilerek kafes ortamında üretilmeye başlanmıştır. Örneğin en yaygın üretilen kuş türü olan zebra ispinozlarının Avrupa'ya gelmesi ve ilk olarak üretilmesi de bu zamanlara tekabül eder. Amerika'da da bu kültürün yaygınlaşması ile Amerika kökenli kuşlar da diğer kıtalara getirilmiş ve üretilmiştir.
Günümüzde ise neredeyse her türlü kuş esaret alında üretilebilmektedir ve profesyonel olarak yarıştırılmaktadır. Ticari emeller uğruna zamanla birçok kuş türünün nesli tükense de yetiştiricilikte profesyonelleşmenin sonucu olarak mevcut türlerin genetik çeşitliliğine büyük katkılar sağlanmış, doğada azalan türlerin kafes ortamında üretilmesi ile potansiyel tehlikelerin önüne geçilmiş ve insanlar için yeni bir uğraş alanı oluşmuştur.
En birincil ilişkimizin olduğu tavukların tarihi M.Ö 2000 yılına kadar varmaktadır. Antik medeniyetler döneminde evcilleştirilmiş ve üretilmiştir. Horozlar da bir çok medeniyette kutsal sayılmış ve çeşitli güçleri olduğuna inanılmıştır. Örneğin İranlılar horozun ötüşünün büyüyü ve cinleri uzaklaştırdığına inanmışlardır. Yunanlılar ise horozu kutsal kabul etmiş ve çeşitli nedenle ile tavuk ve horoz kurban etmişlerdir. İnsanlar için besleyici ve önemli bir besin kaynağı olan beyaz et için kanatlı hayvanların yetiştiriciliği binlerce yıl devam etmiş ve günümüzde de önemini arttırarak devam ettirmektedir.
Hobi amaçlı kuş besleyiciliği ve yetiştiriciliği ise en az tavuklar kadar eskidir. Antik Mısır dönemine ait pek çok mumyalanmış papağan çeşitli arkeolojik çalışmalar sonucunda gün yüzüne çıkarılmıştır. Bunun yanında 2000-2500 yıl öncesine dayanan çeşitli papağan mumyalarına Meksika ve Kolombiya'da çeşitli mağaralarda rastlanmıştır. O zamanlar için papağan beslemek çok zengin tüccarların, soylu sınıfa mensup insanların, hükümdarlar ve yöneticilerin sahip olabildiği bir lükstü.
1500'lü yıllara gelindiğinde ise Aztecler döneminde çeşitli kuş türlerinin beslenmesi, yetiştirilmesi ve sergilenmesi için büyük kafesler inşa edildiğini görebiliriz. Azteclerin köklü kültürleri etkisi ile Avrupa ve Asya'da önem kazanan kuş yetiştiriciliği ve ticareti insanlar için önemli bir ekonomik kapı haline gelmiştir. Önem kazanan bu ticari faaliyetler neticesinde onlarca kuş türünün nesli insanlar tarafından yok edilmiştir.
1880 yılında Rotterham Hayvanat bahçesine kuş alanları kurulması ile modern dönem başlamıştır. Bu süreçte Avustralya kökenli kuşlar Avrupa ve Amerika'ya götürülmüş ve ıslah edilerek kafes ortamında üretilmeye başlanmıştır. Örneğin en yaygın üretilen kuş türü olan zebra ispinozlarının Avrupa'ya gelmesi ve ilk olarak üretilmesi de bu zamanlara tekabül eder. Amerika'da da bu kültürün yaygınlaşması ile Amerika kökenli kuşlar da diğer kıtalara getirilmiş ve üretilmiştir.
Günümüzde ise neredeyse her türlü kuş esaret alında üretilebilmektedir ve profesyonel olarak yarıştırılmaktadır. Ticari emeller uğruna zamanla birçok kuş türünün nesli tükense de yetiştiricilikte profesyonelleşmenin sonucu olarak mevcut türlerin genetik çeşitliliğine büyük katkılar sağlanmış, doğada azalan türlerin kafes ortamında üretilmesi ile potansiyel tehlikelerin önüne geçilmiş ve insanlar için yeni bir uğraş alanı oluşmuştur.
Yorumlar
Yorum Gönder